Atık Su Arıtımı
Atık sular, konut ve kurum ve kuruluşlarda kullanılan evsel atık sular ile sanayi ve üretim tesislerinde üretim prosesleri nedeniyle meydana gelen endüstriyel atık sular olmak üzere iki grupta incelenebilir. Atık sular doğaya olduğu gibi bırakıldığında hastalıklara, çevresel kirliliğe ve çevre tahribatına yol açar. Atık su arıtımı, atık suların yeniden kullanılmak üzere veya yeniden doğaya deşarj edildiğinde çevre ve insan sağlığına zararsız hale getirilmesi demektir. Bu arıtma işlemini yapan tesislere de atık su arıtma tesisleri denir.
Atık su arıtımı fiziksel, biyolojik ve kimyasal yöntemlerle veya bunların birlikte uygulandığı yöntemlerle yapılır.
Fiziksel atık su arıtımı, atık sudaki yüzen ve çökebilen, suyu kirleten katı maddelerin uzaklaştırılması amacıyla, bu unsurların boyut, akışkanlık ve özgül ağırlıkları gibi fiziksel özelliklerine göre yapılan arıtma yöntemidir. Fiziksel arıtma yönteminde başlıca olarak kaba ve ince ızgaralar, kum tutucular, çökeltme tankları ve filtrasyon havuzları kullanılır. Bu yöntemin uygulanması ile katı maddeler aşamalar halinde sudan uzaklaştırılır. Bu arıtma yöntemi hem evsel, hem de endüstriyel atık suların arıtımında kullanılır.
Biyolojik atık su arıtımı, atık sudaki çözünmüş organik kirleticilerin çeşitli bakteriler yardımı ile biyokimyasal reaksiyonlar neticesinde biyolojik olarak parçalanması ile gerçekleşir. Bu arıtma yönteminde biyolojik filtreler, aktif çamur, stabilizasyon havuzları, aerobik (oksijenli) ve anaerobik (oksijensiz) sistemler kullanılır. Bu arıtma yöntemi daha ziyade evsel atık suların arıtımında kullanılır.
Kimyasal atık su arıtımı, atık su çökeltme havuzundan geçtikten sonra karıştırma ünitesinde çeşitli kimyasallar eklenerek, bu kimyasalların suyun içindeki kirleticiler ile reaksiyona girerek suda çözünmüş halde bulunan kirleticilerin kimyasal reaksiyonlarla çözünürlüğü düşük bileşiklere dönüştürülmesi ya da kolloidal ve askıdaki maddelerin yumaklar oluşturarak çökeltilmesi suretiyle giderilmesidir. Bu işlemler temel olarak nötralizasyon Asidik ve bazik karakterdeki endüstriyel atık suların pH değerinin ayarlanması), koagülasyon-flokülasyon (pıhtılaştırma, yumaklaştırma) (suda bulanıklığı oluşturan kolloidlerin çöktürülerek sudan uzaklaştırılması) proseslerini içerir. Kimyasal arıtma içme suyu arıtımında ve endüstriyel atık su arıtımında kullanılır.
Çeşitli tip ve büyüklükteki atık su arıtma tesisleri yukarıdaki yöntemleri uygulayabilecek şekilde tasarlanıp inşa edilir.